Ewa Ornacka
Skazane na potępienie: historia opowiedziana przez Beatę Krygier, skazaną prawniczkę
Rebis, 2018
Zajrzyj za mury polskiego Alcatraz – Zakładu Karnego nr 1 dla Kobiet w Grudziądzu. To właśnie tam trafiają zbrodniarki, morderczynie i słynne całą Polskę aferzystki – książka „Skazane na potępienie” Ewy Ornackiej to wstrząsający reportaż, który oprowadzi Cię po więzieniu, o którym krążą legendy. Reportaż „Skazane na potępienie” to jedyna okazja, aby poznać od wewnątrz najcięższe więzienie dla kobiet w Polsce!
Rzeczywistość więzienna zakładów karnych dla kobiet w Polsce jest cały czas owiana tajemnicą – to temat dotychczas niezgłębiony tak w reportażu, jak w literaturze i filmie. Gdy wyobrażamy sobie życie kobiet za więziennymi murami, przed oczami stają nam zazwyczaj kadry z zagranicznych filmów fabularnych i dokumentalnych. Ewa Ornacka postanowiła zajrzeć do świata żeńskich zakładów penitencjarnych – książka „Skazane na potępienie” to pełnokrwista opowieść, której bohaterkami są rezydentki i pracownicy Zakładu Karnego nr 1 dla Kobiet w Grudziądzu. Jaki profil przestępczyń trafia do najcięższego więzienia dla kobiet w Polsce? Jaki los czeka dzieciobójczynie, kiedy przechodzą przez próg więzienia w Grudziądzu? Czy za kratkami można znaleźć przyjaźń? Czy wychodząc na wolność, jest się tym samym człowiekiem? To tylko niektóre pytania na które odpowie narratorka reportażu Ewy Ornackiej – Beata, która sama była jedną z więźniarek.
Narratorka reportażu „Skazane na potępienie” opowiada o więziennej rzeczywistości i swoim doświadczeniu – książka Ewy Ornackiej wręcz kipi realizmem i pozwala poznać zakład karny dla kobiet w Grudziądzu od podszewki. Beata opowiada o tym, jak to się stało, że ona, szanowana prawniczka, trafiła do celi, a także jak udało jej się odnaleźć i przetrwać w polskim Alcatraz, ale nie tylko. Na opowieść ze „Skazanych na potępienie” składają się również postacie, które narratorka spotkała na swojej drodze: inne więźniarki, funkcjonariusze i wychowawcy. Poznamy kobiety, które mimo popełnienia krwawych zbrodni, są dla innych więźniarek oparciem i przyjacielem, poobserwujemy rezydentki zakładu karnego, które pod ciepłym uśmiechem ukrywają pozbawione emocji i ludzkich odruchów oblicze psychopaty, strażników – tych, którzy są ludzcy, i tych, którzy sami powinni się znaleźć po drugiej stronie krat, a także więziennych wychowawców, którzy dzielą się na tych, którzy robią wszystko, aby pomóc swoim podopiecznym wrócić na właściwą drogę, i tych drugich, dla których skazane są jedynie numerem lub wręcz przedmiotem do wykorzystania. O niektórych bohaterkach książki „Skazane na potępienie” Ewy Ornackiej słyszała cała Polska – w opowieści można prześledzić dalsze losy między innymi matki Madzi z Sosnowca i okrutnej siostry Bernadetty ze zgromadzenia boromeuszek w Zabrzu.